Genel

TÜRKİYE’DE FAAL SOL ÖRGÜTLER İÇİN ANAHTAR LİSTE

Bu basit ve gösterişsiz liste aslında epey zamandır biriken ve süren bir çabanın sonucudur

Nisan 18, 2015

Bu basit ve gösterişsiz liste aslında epey zamandır biriken ve süren bir çabanın sonucu.

Çalışma, fraksiyon.org’da yayımlanan “19 Aralık: En Uzun Gece” başlıklı yazımın bu blog’daki “versiyon”unda yeni bilgiler aldıkça sürekli güncellediğim  “faal sol örgütler”le ilgili üçüncü dipnotunun bağımsız bir başlığa çevrilip toparlanmasından ibaret.

Listede belirlenen yöntemse şudur:

Siyasal kökenlerine göre ayrılan bütün örgütler için ayrı bir açıklama yapıldı. Ancak daha az bilindiğini var saydığımız bazı örgütlerle ilgili yer yer daha uzun, kısa anahtar notlar koyuldu. Herhâlükârda olabilecek en özet tanım düşünüldü.

Bu listede sâdece Türkiye sol/sosyalist hareketinden örgütler yer alıyor. Kürt örgütleri içinse -ve belki de  Türkiye’de sağ ve “merkez” siyasal akımlar için-  ileride ayrı bir çetele tutmak da kafamda var.

Bir iki değiniyi de yapıp, açışı bitirip, listeye geçelim.

Bu listenin tek amacı konuyla ilgilenen insanlara kolay kullanılabilir derli toplu bir kısa kaynak sunmaktır.

Hatasızlık, yanlışsızlık, eksiksizlik gibi hiçbir iddiaya sâhip olmayan çalışma her türlü katkıya açıktır. Blog, bizim olduğu için sorun yok, yeni bilgiler geldikçe düzeltme ve eklemeler yapılır.

Türkiye faal sol örgütler

Not: Faaliyeti konusunda emin olunamayan örgütler de listeye katıldı ancak bunlarla ilgili “bilgisizlik notları” da parantez içlerine iliştirildi.

                                                                                 -THKP-C kökenliler-

Untitled8 (2)

DHKP-C (Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi. 1978’de Devrimci Yol’dan ayrılan Devrimci Sol’un partileşmiş [1994] devamı. Bu grup, DY’nin kurulması öncesinde “Cepheciler”, “Kurtuluş grubu” diye de bilinen THKP-C’ci İstanbul ekibiydi [İYÖD])

– Devrimci Yol geleneğinden gelenler:

ÖDP (Özgürlük ve Dayanışma Partisi. Diğer geleneklerden [TKP-TİP, Kurtuluş, TKEP, Sosyalist Politika, TSİP, Troçkistler vs.] yapılarla, Devrimci Yol’un devamcılarının ortak yasal partileşme sürecinde [Geleceği Birlikte Kuralım Parti Girişimi + Birleşik Sol Parti/ BSP] kuruldu [1996]. Tasfiyeler ve ayrılıklar neticesinde Devrimci Yol  grubuna kadar daraldı. 2009’daki olağanüstü konferans ve kongrede DY lideri Oğuzhan Müftüoğlu’nun desteklediği Devrimci Dayanışma grubu, ÖDP genel başkanı Ufuk Uras’ın liderliğindeki Özgürlükçü Sol grubunu az bir farkla geçmesi sonrasındaki ayrılma süreciyle mevcut hâlini aldı.

GBK, DY’cilerin ’90’ların başından beri tartıştıkları yasal parti çalışmasının neticesidir, Haziran 1994’te oluşmuştur. Yeniden adlı dergiyi çıkarıyorlardı. BSP ise Sosyalist Birlik Partisi ve Kurtuluş, Sosyalist Politika [1993’te SİP’in önceli STP’den kopan Çulhaoğlu grubu. 2001’de SİP’e/ TKP’ye döndüler], TKEP, Yeni Yol gruplarının birleşmesiyle 1994’te kurulmuştu. SBP, geleneksel TKP ile TİP’in 1990’da birleşmesiyle kurulan TBKP’nin 1991’de TSİP’ten ve Sosyalist Parti’den ayrılan gruplarla birleşmesi sonucu siyaset sahnesine çıkmıştı.)

Halkevleri (Yasal parti [GBK. devamındaki ÖDP] sürecine katılmayan Devrimciler çalışmasının en büyük kanadı. Eski Devrim dergisi. Devrimciler çalışmasına “Sempatizanlar”, “Taraftarlar” da denirdi. Halkın Devrimci Yolu.)

EHP (Emekçi Hareket Partisi [2004]. Devrimciler çalışmasından koptu. Eskişehir ağırlıklı çevre. Hareket çevresi. ÖDP ve SDP içinde birlik çabaları yürümeyince ayrı parti kurdular)

Devrimci Hareket (Devrimciler çalışmasının diğer devamcısı. Eski Otonomcular. Derginin ilk sayısı 1997’de çıktı. Örgüt adı olarak Devrimci Yol’u da kullanır.)

Özgürlük (Devrimci Yol’cu bir diğer grup. Bir dönem EHP’ye katıldı, ayrıldı. Devrimci Yolda Özgürlük dergisi 1995’ten bu yana çıkıyor.)

Komite/ Hayalet Komite (Ya da Komiteler. Dayanışma Evleri. Öğrenci Dayanışması, Öğrencinin Sesi, Liseli Dayanışma/ Devrimci Liseli Gençlik ve Umut-Sen, Dayanışma Evleri’yle ilişkilidir. SODAP’ın Dayanışma Evleri’yle karıştırılmaması gereken Dayanışma Evleri çevresi, ’90’ların başından 1997’ye dek Halkevleri içinde, 2002 – 2011 arası ÖDP içinde bulunmuş Devrimci Yol kökenli [Mahmut Memduh Uyan çevresi?] bir gruptur. 2013’te Başlangıç’ın kurucularından olan çevre 2017’de de buradan ayrılıp Komite adıyla faaliyete başlamıştır. Gazete Hayır. Gençlik Komiteleri. Hareketin, Devrimci Yol geleneğinin sürdürücülüğüne yönelik özel bir vurgusu yoktur.)

Kesintisiz (EHP’den ayrıldı [2015]. HTKP’ye katıldı)

Yıldız Yumruk (2013’te Özgürlük’ten koptu)

Sosyal Haklar Derneği (2006. ÖDP’den ayrılan bir grup. Toplumsol. Sosyal Hukuk dergisi. DirenEmek. Siyaset Meclisi)

– diğer gruplar

MLSPB (Marksist Leninist Silahlı Propaganda Birliği. 12 Mart’tan sonra diğer çevrelerce “THKP-C X” diye anılan gruplardan biridir. 1975’te birkaç çevrenin birleşmesiyle kuruldu. 2000’lerde HKG ile [Halk Kurtuluş Güçleri. Dev-Savaş’ın devamı] birleşti)

THKP-C/HDÖ (Halkın Devrimci Öncüleri. Yurtdışında bir dergi çevresi olarak faal [kurtuluscephesi]. “Acilciler” [*] diye anılan gelenektir. “X” adı verilen gruplardandı. “184’lükler” de denirdi. 1976’da ODTÜ ağırlıklı bir grupla “Yurtdışı” [Gülten Çayan] grubunun birleşmesiyle kuruldu. “Yurtdışı” daha sonra tasfiye edildi)

Direniş Hareketi (DY-DS ayrılığında ortaya çıkan ve daha önce “Sanayi Dev-Genç”, “GEMÜD”, “Otonom” da denilen Üçüncü Yol’un devamı. Subay ağırlıklıydı)

SDP (Sosyalist Demokrasi Partisi [2002]. Kurtuluş [**]  geleneği devamcısı. Söz/Türkiye Gerçeği ile birleşip Devrimci Parti oldu)

MLKP/YKH (Yeniden Kuruluş Hareketi. 2000’lerin ortasında MLKP’den koptu. THKP-C/ML-TKİH’ten [Militan Gençlik, Halkın Yolu, Devrimci Halkın Yolu ya da “8’likler] geldiği için buraya alındı. Örgütsel faaliyetine dair bir veri yoktur. Militan Gençlik, P-C deneyimini eleştiriyordu. Başlangıçta -12 Mart sonrası, ’74’ affı itibariyle geniş bir çevreye ulaşan Militan Gençlik’in önderliği ve kadro ve taraftarlarının çoğu Aydınlık’a geçmişti. Kalanlar ise Devrimci Halkın Yolu adıyla devam etmişti.)

MLSPB/DC (Devrim Cephesi. Yakın yıllarda MLSPB’den kopan yeni bir grup. Nurtepe’deki ayrılık üzerinden ortaya çıktı [?]. Son dönemde DC takısını kullanmadıkları gözlemleniyor. Rojava’da savaşıyorlar.)

Demokrasi ve Özgürlük Hareketi (2009’da SDP’den ayrıldı.)

Kavga (Devrimci Parti’den ayrılan, Kurtuluş geleneğini sahiplenen bir grup. 2019. Serüven dergisi)

[*] “Acil”, HDÖ’nün nâmı olsa da, daha sonra 1979’da ondan Güney örgütlenmesi gibi büyük bir parçayı alarak kopan THKP-C/Acilciler ile özdeşleşti. Acil bugün faal değil fakat Suriye’deki Mukaveme Suriyyi’nin bu örgütle Mihraç Ural sebebiyle bazı bağları var. Ayrıca Acil geleneğinden bazı insanların özellikle Antakya’da hâlen demokratik alan çalışması sürmektedir. Atak adlı dergi ve  internet sitesi de gelenekle ilişkili).

[**] Kurtuluş, THKP-C’nin “ana kümesi” olarak adlandırılabilecek, daha sonra DGDF adıyla örgütlenecek olan süreçten ’76’da kopan ve kendini THKP-C eleştirisi üzerinden var eden bir örgüttür. DGDF ise ’77’de DY oluyor).

–> Devrimci Yol’la ilgili bir not: Devrimci Yol kökenli örgütler cüzünde “Devrimciler”/”Sempatizanlar”/”Taraftarlar” (yani GBK-ÖDP sürecine katılmayanlar) ile ilgili itirazlar geldi. Bunların (Devrim, Devrimci Hareket, Özgürlük) ayrı çıkış ve evrim hikayeleri olduğu söyleniyor. Fakat maalesef sağlıklı bir bilgi edinemedim.

                                                                               -THKO kökenliler-

38b483fc56a205fdabd7729d73d93833_1273578913

EMEP (Emek Partisi [1996]. THKO sürdürücüsü Halkın Kurtuluşu’nun devamı)

TKİP (Türkiye Komünist İşçi Partisi [1999]. Halkın Kurtuluşu’ndan kopan TDKP-Leninist Kanat’ın [1987. Daha sonra Ekim adını aldı] devamı)

TKEP/L (Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist. Legalleşen TKEP’den [*] 1990’da koptu)

TDKP-YİÖ (Yeniden İnşa Örgütü) [**]

TDKP-THKO [**]

DHH (Devrimci Halk Hareketi [1999]. TKİP’ten koptu. Devam ediyor mu bilmiyorum).

[* ] TKEP, THKO geleneğinin diğer parçası THKO-MB’nin (Mücadele Bayrağı-Emeğin Birliği) devamı. Hareketin diğer kanadı KKP (Kürdistan Komünist Partisi. daha önce KÖÖ) ÖSP oldu. Merkez için bkz. SYKP (“Geleneksizler” içinde).

THKO’nun diğer devamı da ’74’ affından sonra THKO-GMK (Geçici Merkez Komite) adıyla toparlanmıştı. ’78’de TDKP-İÖ, ’80’de TDKP oldu.

[**] 2000’li yıllarda ortaya çıkan TDKP sürdürücüsü olarak ortaya çıkan gruplar. 2004 çıkışlı TDKP-Platform’la bir ilgilerinin olup olmadığını bilmiyorum. TDKP-YİÖ faal görünmüyor. TDKP-THKO, 2012’den beri yayın çıkarıyor.

TKP-ML kökenliler-

indir

MKP (Maoist Komünist Parti. TKP(ML) 2002 sonunda bu adı aldı. Eski TKP-ML [DABK/ Doğu Anadolu Bölge Komitesi])

TKP/ML (“Ana grup”un diğer devamı. Bu iki grup daha önce de 1987’de ayrılıp, 1992’de birleşmişti. 1994’te tekrar ayrıldılar. Partizan ya da BABK [Batı Anadolu Bölge Komitesi], “Konferans”. “Ana grup” diye andığımız TKP/ML-TİKKO, 1976’da örgütü toparlamaya çalışan Koordinasyon Komitesi’nin kimi Kaypakkaya fikirlerini reddederek örgütün ismini TKP-ML Hareketi olarak değiştirmesine itiraz eden ve TKP-ML TİKKO [1972] geleneğini sahiplenen kadrolarca kurulmuştur.)

BP/KK-T (Bolşevik Parti/Kuzey Kürdistan-Türkiye. TKP-ML II. Kongresi’nde kopan TKP-ML Bolşevik’in [1981] devamı. Geleneğe eleştirel yaklaşıyorlar. 2006’da Tevgera Komunist [Kürdistan Marksist Leninist Partisi] adlı bir grup ayrıldı)

Marksist-Leninist Parti (Bolşevik) (2010’da [?] BP/KK-T’den koptu. Fakat örgütün 2012 tarihli “Sosyalist Devrim Programı” BP/KK-T’nin 2010 tarihli 9. Kongre programıyla -onlar “Demokratik Halk Devrimi” diyorlar- hemen hemen aynıdır.)

TKP-ML/MPM (Maoist Parti Merkezi. 1986’da TKP/ML’den ayrıldı)

Türkiye’de Marksist Leninist Parti-İnşa (TKP-ML Bolşevik’den kopan Spartaküs grubunun [1983] devamı)

Birleşik Komünist Parti (1995’te TKP-ML’den kopan TKP-ML Birlik’in devamı)

İbocu Dönüşüm Hareketi (2007’de TKP/ML’den koptu. BKP [Birleşik Komünist Parti] ile birleşti)

KP-İÖ (Komünist Parti-İnşa Örgütü. 1995’te MLKP’den koptu. “Eleştirel Kaypakkayacı”. TKP-ML Hareketi’nden [1976] geliyor.)

DHP (Demokratik Haklar Platformu. DHF’den [şimdi SMF/ Sosyalist Meclisler Federasyonu] ayrıldı. Devrimci Halkın Günlüğü [Rojaneya Gel a Şoreşger] dergisi ve Halk İçin Devrimci Demokrasi gazetesi. Sanırım 1 Mayıs Mahallesi ağırlıklı bir çevre. Partizan Gençlik.)

TKP/ML (Geçici Yurt Dışı Komitesi) TKP/ML’de Aralık 2016’da resmen ve özellikle yurt dışı merkezli ortaya çıkan bölünmeyle oluşan grup. Her iki grup da kendini merkez, diğerini hizip olarak tanımlıyor.

                                                                             -TKP ve TİP kökenliler-

tkp20
Amblem_1_510

TİP (Halkın Türkiye Komünist Partisi, TİP adını aldı. 2014’teki SİP-TKP bölünmesinden. Erkan Baş ve Metin Çulhaoğlu grubu. BHH/Haziran içinde fakat HDP’yle yakın. 24 Haziran 2018 seçimlerindeki tavır sebebiyle FKF üzerinden ayrışma yaşandı.)

TKP (Komünist Parti [KP]. SİP-TKP ayrışmasından. Kemal Okuyan ve Aydemir Güler grubu. SİP [1993], Yalçın Küçük etrafında toplanan ve TİP’ten kopan Sosyalist İktidar [1979] çevresinin devamıdır. Bu yapı, Sosyalist İktidar, Gelenek, STP’den [1992] SİP’e, oradan KP-TKP’ye [2001] ve bugünkü hâline evrildi. Gelenek [1986], Çulhaoğlu-Küçük ayrışmasındaki Çulhaoğlu tarafıdır)

TKH (Türkiye Komünist Hareketi. HTKP’den 2015’de koptu. Haziran içinde. HTKP’den bariz farkı HDP siyasetine yakın durmaması ve geçmiş SİP-TKP benzeri bir söyleme sahip oluşu.)

TKP 1920 (Türkiye Komünist Partisi-1920. 2012. İsim hakkı sebebiyle resmen Toplumcu Kurtuluş Partisi – 1920. BSP-ÖDP’ye gidecek olan TBKP sürecinden ayrılan TKP’lilerin kurduğu yasal parti. 10 Eylül’ün devamı Ürün’ün partileşmiş hâli. Ürün’den 2002’de ayrılıp, 2009’da dağılan Savaş Yolu’ndan da katılımlar oldu. Bir bölünme de yaşadılar, bölünenlerin bir kısmı Söz ve Eylem’e geçti)

TKP (TKP geleneğinin sürdürücüsü illegal dar bir grup. Atılım gazetesi. tkp-online)

TKP – İşçinin Sesi (1978-79’da Rıza Yürükoğlu önderliğinde Londra’da kuruldu. Özellikle yurt dışında sürdürücü dar bir grubun varlığı söz konusu. t-k-p.net)

TSİP (1974’te kuruldu.Türkiye Sosyalist İşçi Partisi. Kıvılcımlı geleneğinden bir grupla, TİP kökenli bir aydın çevresinin, THKP-C’den gelen az sayıda insanla ortaklaşması ile kuruldu)

TKP/Kıvılcım ([Sosyalist] Vatan Partisi [VP] geleneğinin devamı. 1974’de kuruldu, 1989’da reorganize edildi)

TÖPG (Toplumsal Özgürlük Parti Girişimi. SYKP’ye katılmayan TÖP’lüler. TÖP, 1996’da TKP-Kıvılcım’dan koptu)

HKP (Halkın Kurtuluş Partisi. 2005’de kuruldu. 1974’te VP’den ayrılan Devrimci Derleniş/Devrimci Mücadele’nin devamı. Sol-Kemalist)

Devrimci Kıvılcım Hareketi (’90’ların başında TKP/K’dan koptu. Devrimci Komünarlar Partisi’ne katıldı.)

Sorun Yayınları Kolektifi (1975’den beri devam eden Sorun Polemik dergisi çevresi)

Sosyalist Siyaset (SİP’ten kopup, SDP’ye geçen sonra da oradan da ayrılan bir ekip. Örgüt, daha sonra tekrar SİP-TKP’ye katıldı.)

Fabrika (TİP kökenli. Faalliğine dair bilgim yok. 1988’de ortaya çıkan İktidar Yolu’nun devamı. İktidar Yolu ’92’de Fabrika oldu. DSEP adını da kullanmıştır. Sosyalist Gençlik.)

Sosyalist Gençlik (Fabrika’dan ayrıldıklarını açıkladılar. 2007)

Söz ve Eylem (TİP ya da TKP geleneği fakat hangi gruptan ayrıldı bilmiyorum. Komünist Hareket. Söz ve Eylem’in ilk sayısı Haziran 2011’de çıktı.)

TDP (Türkiye Devrim Partisi. 1992. TSİP’in illegal kanadı TKP/R’nin [1975] devamıdır. TSİP’ten kopan ve TKP/B [1977] adını alan parti TDP’ye dönüşmüştü. Hareketin kökeni Doktorcu gelenektendir. bkz. DKP [“Geleneksizler” içinde [Devrimci Komünarlar Partisi’ni kast ediyorum. TKP-B lideri İbrahim Seven’in 1989’da örgütten ayrılarak kurduğu Devrimci Komünist Parti’yle karıştırılmasın. O DKP 1994’te dağıldı.])

Sosyalist Devrim (Çulhaoğlu’nun Sosyalist Politika çevresinden ayrılmıştı. Akıbetini bilmiyorum. Sanırım Sosyalist Devrim Parti Girişimi’ne katıldılar. Sosyalist Politika, 1993’te STP’den [sonra SİP-TKP] kopan ve 2001’e dek ÖDP içerisinde yer almış bir gruptur. 2001’de SİP-TKP’ye geri döndüler.)

Sosyalist Devrim Partisi Girişimi (1999’da SİP’ten Nurtepe merkezli olarak ayrılan çevre. Muhtemelen Sosyalist Politika’nın SİP’e dönüşünü eleştiren [yukarıda andığımız] Sosyalist Devrim ile birleştiler. Eylül 2016’da HTKP’ye katıldı.)

Bedreddini Hareket: (SİP’ten 2000 yılında ayrılan Gerçek dergisinin devamı olan çevre. SDP içinde faaliyet yürütüyor.)

Kızılcık (2000. Bir dönem ÖDP içinde faaliyet gösterip ayrılan TSİP kökenli bir dergi çevresi.)

Söz/Türkiye Gerçeği (eski “Hedef”. bkz. SDP, Devrimci Parti)

                                                                              -“Gelenek”sizler-

Kaldıraç (Yalçın Küçük’ün Toplumsal Kurtuluş grubundan 1996’da kopan bir çevre ile farklı geleneklerden gelen kimi isimlerin birleşmesiyle oluştu)

KİH (Komünist İşçi Hareketi. Kaldıraç’tan koptu. Örgütsel faaliyetine dair bir veri yok)

MLKP (Marksist Leninist Komünist Parti. 1994’te TKP-ML Hareketi [bilinen diğer adıyla Halkın Birliği], THKP-C kökenli TKİH [1974’te oluşan THKP-C/ML ya da bilinen diğer isimleriyle Militan Gençlik, Halkın Yolu 1984’te bu adı aldı ]- daha önce TDKP’den kopan TDKİH bu yapıyla birleşmişti-, TKP/ML-YİÖ’nün [1978’de TKP-ML Hareketi’nden ayrılmıştı] birleşmesiyle kuruldu. Örgüte her ne kadar “geleneksiz” desek de Kaypakkaya mirasının sahiplenilişi barizdir)

KDH/L (Komünist Devrim Hareketi/Leninist. 2005-2006 yıllarında dağılan anti-stalinist KDH/DPG’den kopan bir grup. KDH; TKP/TİP, TKEP, Kurtuluş  ve Ekim’den kopan grupların, Troçkist bir çevreyle birleşmesiyle 1993’de kurulmuştu)

Proleter Devrimciler Koordinasyonu (KDH’ın devamcıları. komunistdunya.org. Devrimci Bülten)

KSB (Komünist Savaşçılar Birliği. KDH’tan 1996’da koptu. Faaliyetine dâir bir bilgi yok fakat TİB engelli İşçi Davası adlı site var. SVP kökenli aynı adlı bir örgüt de vardı)

ESP (Ezilenlerin Sosyalist Partisi. 2010.)

Enternasyonalist Komünist Akım (EKA. Enternasyonalist Komünist Sol’un 2009’da uluslararası örgüte katılması ile Türkiye siyasetinde yerini aldı. Sol Komünist. Dünya Devrimi gazetesi. Enternasyonal örgüt 1975’te kuruldu. Fransa, Birleşik Krallık, Meksika, Belçika, Hollanda, Almanya, İspanya, Venezuela, Brezilya, İsveç, Hindistan, İtalya, ABD, İsviçre, Filipinler ve Türkiye’de örgütlü. )

Enternasyonal Komünist Birlik (Bir başka enternasyonal sol komünist örgüt. 1978. Komünizm dergisi. Belçika merkezli. Fransızca, Almanca, İngilizce, Arapça, İspanyolca, Macarca, Kürtçe, Türkçe ve Portekizce merkezî dergilere sahipler ve Yunanca, Farsça, Rusça, Sırpça metinler de yayınlıyorlar. Kürtçe MYO, Türkçe MYO’dan önce çıkmış.)

TİKB (Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği. “THKO” kökenli denilse de aslında özünde bağımsız bir yapıdan -Basın Yayın Komünü- gelir. Bu yapı 12 Mart öncesi bir süre PDA içindeydi. 12 Mart’tan sonra THKO/HK ile beraber hareket etti. 1977’de ayrıldı, 1979’da TİKB adını aldı.)

TİKB/B (Bolşevik. TİKB içinde 1995’te başlayan tartışmaların ’99’da ayrılığa dönüşmesiyle kuruldu)

KDÖ (Komünist Devrim Örgütü. 2010’da TİKB’den koptu)

Teori ve Politika (1996. Bir örgüt değildir ama ortak fikirlere sahip ve Kıvılcımlı’nın fikirlerinden de etkilenmiş kendini Kaypakkayacı diye tanımlayan bir dergi çevresidir)

SYKP (Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi. 2013. ÖDP içinde bulunan Kıvılcımlı geleneğinden TÖP ile Ertuğrul Kürkçü çevresi, legale geçen TKEP merkezi ve TSİP geleneğinden gelen insanların oluşturduğu Ekmek ve Gül – SEH grubunun devamı Sosyalist Gelecek Parti Hareketi ve Sosyalist Birlik Hareketi [ÖDP sürecine katılmayan TKP (B) ve TSİP kökenlilerce oluşturulmuş 14 Mayıs Platformu’nun devamı mı?] oluşumlarının SDP’den ayrılan Sosyalist Parti’yle birleşmesiyle kuruldu. SDP birlik sürecinden ayrıldı. Sosyalist Partili bir grup da SYKP’nin kuruluş aşamasında SDP’ye döndü. TÖP’lü bir grup da aynı süreçte ayrışıp TÖP-G olarak devam etti.)

YSGP (Yeşiller ve Sol Gelecek PartisiYeşil Sol Parti.2012.EDP [ÖDP’den ayrılan ÖSH (Özgürlükçü Sol Hareket + SHP +ABF. 2010] ile Yeşiller’in [1988-1994/2008] birleşmesiyle kuruldu. EDP’ye katılan SHP ve Alevi Bektaşi Federasyonu daha sonra [Kılıçdaroğlu’nun çıkışıyla] CHP’ye ve daha az olarak yeni SODEP’e [2011] geçtiler. Yeşiller’in ciddi bir bölümü de Nisan 2016’da ayrıldı)

HDP (Halkların Demokratik Partisi. 2012. Bilindiği gibi çok sayıda örgüt ve çevrenin birleştiği bir çatı partisidir. Bu örgütler; DBP, DSİP, ESP, İşçilerin Sesi, Kaldıraç, Marksist Tutum, SODAP, SYKP, Teori ve Politika, Türkiye Gerçeği [Söz], YSGP’dir. Partizan ve TÖPG  ise HDP içinde değiller ama HDK içinde devam ediyorlar. EMEP, HDP/HDK’den ayrıldı.)

İştirakî (2013. Sol-Müslüman dergi çevresi)

Devrimci Komünist Hareket (Faalliğine dair bilgim yok)

Devrimci Karargâh (16 Haziran Hareketi’nin tasfiyesini kabul etmeyen Partizan Yolu kökenli bazı isimlerce PKK desteğinde 2005’de kuruldu. Devrimci Sol’da Dursun Karataş’a darbe girişimi [1992] yaptıktan sonra tasfiye olan Bedri Yağan taraftarları [*] ile birleşti [2008]. Devlet, TKP-K ve hatta SDP ile Bedreddini Hareket’in de bu örgütün bileşeni olduğunu iddia ediyor. / Devrimci Karargâh, 2017 yılı başlarında DKP’ye katıldı.)

19 Aralık Örgütü (2002’de kuruldu. Faalliğine dair bir bilgim yok)

Dev-Parti (Devrimci Halk Partisi. Bir grup eski 16 Haziran Hareketi kadrolarınca 2011’de kuruldu. Kıvılcımlıcı ve “sol Kemalist”. Süvari dergisi. 16 Haziran Hareketi,  VP’den ’78’de kopan Yol dergisi çevresinin devamı. Subay ağırlıklıydı)

Birikim (1975. Tartışılabilir olsa da yine de ayrı bir küme olarak değerlendirilebilir)

DKP (Devrimci Komünarlar Partisi. Kurtuluş devamcısı TKKKÖ’nün ardılı PDKÖ [Proleter Devrimcilerin Kurtuluş Örgütü] ve TDP’nin birleşmesiyle 2016’da kuruldu. Devrimci Karargâh da 2017 yılı başlarında DKP’ye katıldı. Devrimci Kıvılcım Hareketi de partinin bileşenlerindendir.)

DKP (Birlik) (Eylül 2018’de DKP’deki bölünme sonrası ortaya çıkan grup. TDP ağırlıklı.)

Devrimci Parti (Birleşik Devrimci Parti. 2015 yılında SDP ve Söz/ Türkiye Gerçeği [eski Hedef] dergisi çevrelerinin birleşmesiyle kuruldu.)

Komün (Devrimci Parti’de Eylül 2018’de gerçekleşen ayrılık sonucu meydana geldi. Hedef (Türkiye Gerçeği/ Söz) çevresi ağırlıklı bir çıkış. komundergi.com).

Kızıl Dayanışma (2009. Örgütten ziyade bir kolektif olarak da değerlendirilebilir. TDH’yi bir bütün olarak sahiplendiğini ve ona “kan taşımayı” amaçladığını söyleyen grup, bir bildirisinde kendini “MLM” olarak tanımlamış. Direnişin Sesi, Genç Militan.)

RedHack (Ya da Kızıl Hacker’lar. 1997’de kurulmuş bir hack grubu da olsa, pankart asma gibi sokak eylemleri ve kitle ilişkileri de olduğu için bu listeye alındı.)

Sınıfın Komünist Devrimciler Birliği (SKDB. 2013’de kuruldu. Silahlı kanadının ismi Devrim Birlikleri.)

Emektar Daktilo  (2009. Dergi çevresi. Edebiyat, sanat ağırlıklı  fakat siyasî faaliyet de yürütüyor. Çayan geleneğinden olabilir)

Tepki ve Değişim (2007. Dergi çevresi. Sol-Kemalist, devrimcilere yakın bir gençlik yapılanması. 2014’ten sonra faal değil. Yazarlarının bir kısmı HKP’de, bir kısmı CHP’de)

Başlangıç (Antikapitalist Eylem. Farklı bileşenlerin bir araya gelmesiyle oluştu. Yakın dönemde Yeni Yol’dan kopan [?] Troçkist bir grup da yapının içinde. HDP’yle yakın.)

Öğrenci Muhalefeti (2004 [?] yılında Öğrenci Koordinasyonu/ Halkevleri çevresinden ayrılmış bir gençlik örgütüdür. DY’cilik/ DY’lilik vurgusu yok diye biliyorum. – Gördüğüm kadarıyla – Bir süredir faal değilmiş gibi görünen bu yapı son dönemde tekrar faaliyete geçti -Bazı ortak eylem ve açıklamalarda Öğrenci Muhalefeti imzası görülmekte -.)

KomünistKadro (1995. Komünist Birlik dergisi. Protekya grubu. TKP-ML Hareketi, Kawa, TKİH, TDKP, TİKB, Ekim, Bolşevik Parti, TKEP/L’den gelen insanların oluşturduğu bir yapı olduklarını açıklıyorlar. Örgüte 2005’te “Marmara Komünist Partisi” adlı bir grup da katılmış. Örgütsel gelenekleri reddediyorlar.  Kendilerine özgü dili, üslubu, kavramları olan Avrupa’da konuşlu küçük bir grup.)

Öğrenci Faaliyeti (İstanbul Üniversitesi çıkışlı. Günebakan fanzini [2010], Demir Leblebi fanzini [2014]. Öğrenci Faaliyeti dergisi [2017])

[*] Darbeciler, 2001’de bir bölünme yaşamıştı (Devrimci Çizgi). Akıbetini bilmiyorum. Darbecilerin dergilerinin yayını, en azından internet üzerinden devam ediyor [en son dergi: Mart ’13]. Devrimci Karargah’a katıldığını açıklayan “THKP-C/Devrimci Sol” belki de diğer kanattır (?).

Troçkistler-

Troçki

DSİP  (Devrimci Sosyalist İşçi Partisi. 1997. 1984’te Kurtuluş’tan kopan Sosyalist İşçi’nin devamı. Cliffçi)

İşçi Demokrasisi (1998’de DSİP’ten koptu)

AKAP (Antikapitalist Parti Ön Girişimi. İşçi Demokrasisi’nden 1999’da kopan Yeni İşçi Demokrasisi 2001’de AKAP oldu. Kendilerini feshedip EDP’ye katılsalar da Marx-21 adlı dergiyi çıkarırlar)

DİP (Devrimci İşçi Partisi. 1999’da PGB Sosyalizm’den ayrılan İşçi Mücadelesi dergisinin 2007’de partileşmesi ile kuruldu)

SEP (Sosyalist Emekçiler Partisi. 2016. Sürekli Devrim Hareketi/Marksist Bakış‘ın partisi. bolsevik.org. Marksist Bakış 2004’ten beri çıkıyor.)

Marksist Tutum (2002 ?. UİD-DER [Uluslarası İşçi Dayanışma Derneği / 2006]. İşçi Dayanışması )

Marksist İşçi Birliği (2000 ?)

Yeni Yol (En eski  Troçkist gelenek. 1978. Sürekli Devrim ve Ne Yapmalı’nın devamı. Mandelci)

Militan / İMD (İşçi Mücadele Derneği)

Patronsuz Generalsiz Bürokratsız Sosyalizm (Pablocu. 1989’da kuruldu. Kendilerinden ayrılan İKP, derginin isim hakkını aldı. Grubun akıbetini bilmiyorum.)

İşçi Cephesi (İşçi Demokrasisi Partisi oldu. Morenocu. 1979. ’90’larda Enternasyonal Bülten [ilk sayı ’92’de])

Sosyalist Eşitlik (Sendikal Sol Muhalefet/ Sınıfsız Sınırsız Sömürüsüz Sosyalizm. 1987’de yayın hayatına başlayan İşçi Sözü gazetesi çevresinde faaliyete başladılar. 1990’da birleştikleriPGB Sosyalizm’den 1992’de koptular. 1993’te Morenocu Enternasyonal Bülten’le birleşip, 1995’te ayrıldılar. ÖDP içerisinde bir süre faaliyet yürüttükten sonra 1998’de PGB Sosyalizm’le tekrar birleşip fakat kısa süre sonra tekrar koptular. Pablo, Moreno ve Mandel’i revizyonist olarak görüyorlar. Yakın dönemde Toplumsal Eşitlik adını kullanıyorlardı.)

İşçi Kardeşliği Partisi/TBİP  (PGB Sosyalizm’den 2002’de ayrılan İşçilerin Kendi Partisi girişimcilerince 2006’da kuruldu.  I. Olağanüstü Konferans’ta TBİP [Türkiye Birleşik İşçi Partisi] adını aldı. PGB Sosyalizm dergisinin isim hakkı bu partidedir. 2010’da liderleri Has Parti’ye geçti, parti yeniden İKP adını aldı)

Sosyalist Alternatif (ÖDP içindeydi. 2002. Pablocu [?]. İlk sayısı 2015’te yayımlanan CWI üyesi Sosyalist Alternatif ile bağlantısı olmayabilir.)

Sınıf Mücadelesi

Red (Enternasyonal Bülten [İşçi Cephesi] kökenli. Devrimci İşçi. Red Hareketi. Morenocu. Red dergisi 2006’dan beri yayımlanıyor.)

KİP (Komünist İşçi Parti Girişimi. 2002’de ortaya çıktı. Varlığına dâir bir bilgim yok)

Ezilenlerin Kurtuluşu (PGB Sosyalizm’den ayrıldı. İşçilerin Sesi gazetesi çevresi. soldefter grubu)

Devrimci Marksist Siyaset (DMS. Devrimci Marksist Kolektif adıyla KDH’tan koptu. Önce ÖDP içinde SEP’e katıldı, sonra SDP’ye. Sosyalist Alternatif’le birleşmişti fakat bu birlik dağıldı. Ancak SA’dan bazı kişiler DMS ile devam etti. Bugün SYKP içinde olabilirler [?]. Ya da Devrimci Parti içindeler.)

Marksist İşçi

Komünist Zemin (2004)

ekler:

1) Bir blok olan Birleşik Haziran Hareketi (kısaca Haziran ya da BHH. Birleşik Muhalefet Hareketi adıyla forumlar toplayarak başladı.) (2014); ÖDP, KP, HTKP, TKH, TKP -1920, Odak, Devrimci Hareket, Red ve Yeni Yol’dan oluşuyordu. Ayrıca birkaç CHP’li vekil, SODEV, bazı DİSK, KESK, TMMOB ve TTB yöneticileri ve bağımsız sosyalistlerle, az sayıda anarşist de vardı. KP (Haziran ’15), EHP (Haziran ’15), Yeni Yol (Haziran ’15), TKH (Nisan ’16), TKP-1920 (Ekim ’16), Odak (Mart ’18), Devrimci Hareket (Ekim ’18), TİP [eski HTKP] (Ekim ’18), Red  (Aralık ’18) sırasıyla bu birlikten ayrıldılar. Zaten epey vakittir fiili olarak ÖDP’nin kendisine “Haziran” demesinden ibaret olan durumun artık resmen bu hâle geldiği söylenebilir. Ayrılıkların temel etkeni seçim tavırlarındaki ayrışmalardır (HDP’yi destekleme/ desteklememe, ayrı aday çıkarma gibi çatışmalar.

2) Sol olmasa da Aydınlık/PDA/TİİKP/TİKP geleneğini de sayalım. İP, Vatan Partisi (2015) oldu. İP’den Türk Solu (2002. 2010’da Ulusal Parti’yi kurdular. İP’ten daha sağda, açık ırkçı-faşist oluşum), TİP (2010. “Ulusalcı”. Faaliyetine dair bir veri yok.), TİKP (2010. Kuram adında teorik bir dergileri var. TİİKP geleneğini eleştirel olarak sahipleniyorlar)adında gruplar da yakın tarihlerde kopmuştu. Ayrıca ’90’ların başından beri -birkaç sayı dergi de çıkarmış olan- Aydınlık Yol adlı tek kişilik Pol Pot’çu bir “örgüt” de var.

Yine İP’den -Ankara merkezli- kopan Yarınlar çevresi de SİP-TKP’ye katıldı. Eğer bütünsel bir kopma gerçekleşmişse 2015 Haziran’a dek şimdiki HTKP içinde faaldiler fakat HDP yakınlaşması dolayısıyla ayrıldılar. Yarınlar, “ulusalcı-Kemalizan” özellikleri bariz bir biçimde gösterse de sol içinde kabul gören, dışlanmayan bir gruptu. Dergi, Temmuz 2012’ye kadar 38 sayı çıktı -ilk sayı 2006’da-. (Bilinç ve Eylem’den içlerinde Ender Helvacıoğlu’nun da bulunduğu bir grup yazar, 2007’de bu çevreyle birleşti. Yarınlar da dolayısıyla -İşçi Partisi’nin Bilim ve Ütopya’sından 2004’de kopan- Bilim ve Gelecek’le de ilişkilenmiş oldu. Bilinç ve Eylem’in diğer unsurları ise Türkiye Gerçeği’ni kurdular).

3)  Gazi Kızılbaş Gençliği (GKG) (2014) adlı kendini ilân etmiş bağımsız bir grup da mevcuttu. MLKP ve PKK ile yakın çizgideydi. Mayıs 2015’te kendini feshetti.

4) 12 Mart 2016’da PKK, MLKP, TKP-ML, MKP, TİKB, TKEP/L, Devrimci Karargah, DKP, MLSPB, Halkların Birleşik Devrim Hareketi’ni kurduklarını açıkladılar. Proleter Devrimciler Koordinasyonu ve hakkında bilgi sahibi olmadığımız Diriliş Hareketi de bu birliği desteklediklerini açıkladılar.

TKP-ML/TİKKO, Ekim 2016’da bu birlikten ayrıldı   

Ağustos 9, 2012

TÜRKİYE SOLUNA BİR SOLUKLUK TARİHÇE – 2

THKP-C’den doğan bir diğer grupsa, özellikle Parti Cephe (P-C) taraftarı subayların oluşturduğu ve DY-DS ayrılığında iki tarafı da reddeden Üçüncü Yol oldu. Üçüncü Yol, Kocaeli dışında pek bir varlık gösteremedi. Yine THKP-C kökenli olan ancak P-C güzergahından ayrılan başka bir grup da THKP¬C/ML idi. Bu klik de yıllar sonra birleşeceği Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist Hareketi (TKP/ML Hareketi) gibi, önce Maocu, sonra AEP’çi (Arnavutluk Emek Partisi) olmuştu. THKP/C-ML gibi P-C kökenli olup da geleneği reddeden farklı bir ekip de subay Sarp Kuray önderliğinde Kıvılcımcı fikirleri benimseyip, Partizan Yolu/16 Haziran Hareketi adını aldı

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

Başa dön tuşu